دُستور المنجمین» منتشر شد

«دُستور المنجمین» منتشر شد

[Forwarded from مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب (شهرام یاری)]

«دُستور المنجمین» منتشر شد

میراث مکتوب- دُستور المنجمین اثری است از مؤلفی ناشناخته که حدود سال 500 هجری در قلعه الموت تألیف شده است. چهارپنجم مباحث این کتاب دربارۀ علم نجوم و احکام نجوم است. مؤلف در این بخش از منابع معتبری همچون التفهیم ابوریحان بیرونی، کوشیار گیلانی، بتّانی، خازن، ابوالوفا بوزجانی و . بهره گرفته است. یک پنجم دیگر این کتاب، اطلاعات دست اولی است که از تاریخ اسماعیلیان نزاری ساکن در الموت در زمان حیات حسن صباح، رئیس این جماعت اسماعیلی از فرقه های شیعه، ارائه می‌کند.

علامه محمد قزوینی که تحقیقات ارزشمندی دربارۀ این کتاب نموده معتقد است این اثر به خط مؤلف آن می‌باشد. از آنجا که جوینی مؤلف تاریخ جهانگشا از این کتاب استفاده کرده، بنابراین معلوم می‌شود این نسخه نزد او هم بوده است. این اثر از گزند حوادث آن زمان در امان مانده و اکنون در کتابخانۀ ملی فرانسه به شماره 5968 نگهداری می‌شود.

اهمیت این اثر علاوه بر آگاهی‌های نجومی، اطلاعاتی است که از اولین روزهای تأسیس حکومت نزاریان اسماعیلی در ایران می‌دهد. طبق دستور المنجمین، مشروعیت نزار بعد از امامت مستنصر خلیفۀ فاطمی، با ملاقاتی که بین حسن صباح و او در مصر اتفاق می‌افتد محقق می‌شود. مؤلف از فرزندان نزار نام می‌برد؛ یکی امیر ابوعبدالله حسین و دیگری امیر ابوعلی حسن. به گفتۀ مؤلف دستور المنجمین، نزار در سال 436 هجری متولد شد و در سال 488 در جنگ با مستعلی شکست خورد.

علامه قزوینی از برخی منابع تاریخی این اثر هم یاد کرده است؛ مانند اخبار الطوال دینوری، المذیل طبری، المعارف ابن قتیبه، شاهنامج فی تاریخ الفرس، تاریخ ابن اسحاق و مغازی واقدی و . . اما منبع اصلی مؤلف در زمینۀ تاریخ اسماعیلیان علاوه بر روایات شخصی خود او، آثار دیگری چون افتتاح الدعوة قاضی نعمان و معالم الهدا و . می‌باشد.

دستور المنجمین در دو جلد تألیف شده که یک مجلد آن اخیراً به صورت نسخه برگردان از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است. این نسخۀ بسیار نفیس 346 برگ دارد و به خط تعلیق، کتابت شده است. این اثر با مقدمۀ نسخه‌شناسی علی صفری، مقدمۀ مباحث نجومی توسط دکتر محمد باقری، سردبیر مجلۀ میراث علمی ایران و اسلام زیر نظر دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ میراث مکتوب و با مقدمۀ انگلیسی دکتر سید جلال بدخشانی، پژوهشگر مؤسسۀ مطالعات اسماعیلیه در لندن و با همکاری علمی این مؤسسه به طبع رسیده است.

علاقه‌مندان می‌توانند از طریق مراجعه به سایت mirasmaktoob.com یا تماس با بخش فروش مؤسسۀ میراث مکتوب به شمارۀ 02166490612 داخلی 105 و 117 سفارش خود برای تهیه و خرید را اعلام کنند.

کتاب خوب دستور المنجمین به زبان عربی که جزو میراث نجومی اسماعیلیه است  اخیراً توسط موسسه میراث مکتوب به صورت نسخه برگردان با چاپ رنگی احتمالا گلاسه با قیمت  گزاف 690 هزار تومان چاپ شده است. 

اگر توان مالی خریدش را دارید و با زبان عربی آشنایی دارید و در ضمن به دانش نجوم عشق می ورزید. این کتاب ارزشمند را تهیه نمایید. 

این کتاب طبق وعده تصحیح خواهد شد و احتمالا چند سال دیگر چاپ تصحیح شده آن به زبان عربی راهی بازار کتاب خواهد شد. 

@soltannasir